-- Kennismanagement: zet kennis beter aan het werk --

Algemeen

Kennismanagement (KM) is gericht op het doelmatig en effectief creëren, ontwikkelen, opbouwen, veiligstellen, verspreiden en toepassen van de benodigde kennis. Centraal staat het realiseren van continue verbeteringen in de bedrijfsvoering en concurrentie kracht. In hedendaagse termen als: kosten, kwaliteit, service, snelheid en ROI. Het strekt zich uit over alle niveaus van een organisatie en - voor zover van toepassing - over een conglomeraat van organisaties.

Tot en met toepassen

De uiteindelijke waarde van kennis wordt pas gerealiseerd bij het toepassen van de kennis binnen de bedrijfsprocessen. Elke KM-inspanning die niet resulteert in "toepassing" is verspilling van effort. Daarom is het belangrijk dat we bij elke KM-interventie steeds kijken tot en met het toepassen van de kennis. De kennisprocessen (zoals het delen en toepassen van kennis en het leren) zijn daarom nauw verweven met de dagelijkse bedrijfsprocessen. Daarmee vormen ze een belangrijk onderdeel van het operating model (lees meer in het volgende tabblad).

IT

Er is een groot scala aan technologie beschikbaar om kennisprocessen te ondersteunen. De vraag is vaak niet of we IT moeten toepassen, maar eerder welke combinatie ervan. Denk hierbij zowel aan lowtech als aan hightech IT.

Bij het verbeteren van kennisprocessen lijkt IT vaak het eenvoudigst om mee te beginnen. Echter steeds weer blijkt dat IT een belangrijk hulpmiddel is, maar niet meer dan dat. Alleen IT is nooit de oplossing. Bij het met succes gebruiken van IT spelen mensen, netwerken van mensen en sociale processen een cruciale rol. Bij IT-oplossingen gaat het om tachtig procent mens en twintig procent IT.

De mens

Het gedrag van de medewerkers en de manier van omgaan met zijn eigen kennis- en energieprocessen heeft grote invloed op de mate waarin binnen de organisatie kennis wordt gecreëerd, opgebouwd, gedeeld en toegepast. (productgroep: "de mens in de mens") In de praktijk bepaalt dat (en daarmee de mens) in belangrijke mate de "grootte" van het uiteindelijke "harde" resultaat van KM. Ook bepaalt het de tijd die ligt tussen de implementatie van KM en het bereiken van dat "harde" resultaat.

Het bijzondere van kennis- en energieprocessen bij de mens is dat ze meestal niet, of slechts met grote inspanning, kunnen worden afgedwongen. Ze worden enerzijds bepaald door het individu zelf en anderzijds beïnvloed door allerlei omgevingsfactoren zoals bv. de organisatie energie (productgroep: "energie in organisaties") en de structuur.

Figuur: Externe invloeden op de kennis- en energieprocessen bij de mens

Organisatie structuur

Organisaties zijn complexe dynamische systemen bestaande uit individuen en groepen die vele formele en informele onderlinge relaties hebben. Het vrijmaken en benutten van het werkelijk potentieel van die mensen en groepen wordt sterk bepaald door de organisatie structuur (productgroep: "management cybernetics")